Page 128 - Büyük İslam Akaidi

BÜYÜK İSLAM AKAİDİ

120
Eş’arî kelam âlimleri içinde Gazzali (v. 1111), Fahreddin er-Râzî (v. 1210)
ve Kâdî Beyzâvi gibi meşhur âlimler de vardır. 41

3- Mâturîdîlik (Mâturidiyye): İtikadda Ebu Mansur Muhammed
b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî (r.a.)’in görüşlerini kabul edenlerin
oluşturduğu Ehl-i Sünnet mezhebine Mâturidiyye mezhebi denir. Mâturîdîlik,
Selef’e daha yakındır.
İmam Mâturîdî tahminen 238/852’de Türkistan’ın Semerkant şehrinin
köylerinden olan Mâturîd’de doğmuştur. Doğduğu köye nispetle kendisi
“Mâturîdî” diye anılır. Bu münasebetle mezhebine de Mâturîdîyye adı verilmiştir.
Kendisinin bir Türk âlimi olduğu görüşü daha kuvvetlidir.
Kendisinin kelâm, fıkıh usulü ve tefsir alanlarında büyük bir âlim olduğu
eserlerinden anlaşılmaktadır. Hanefî fıkhında ilim bilgisi İmam A’zam’ın talebesi
olan İmam Muhammed (r.a.)’e dayanır.
İmam Mâturîdî (r.a.) hazretleri, İmam A’zam (r.a.)’in Akâidle ilgili
eserlerini okumuş ve görüşlerini takdirle karşılamıştır. Ancak bu görüşleri, İmam
A’zam’ın koyduğu çerçeve içinde kelam metoduyla açıklamıştır.
İmam Mâturîdî Akâidinin esaslarını, İmam A’zam Ebu Hanife (r.a.)’in
(ö. 150/767) görüşleri ve özellikle de “el-Fıkhü’l-Ekber” isimli çok değerli eseri
oluşturmaktadır.
Bilindiği gibi el-Fıkhü’l-Ekber inanç konularının ana esaslarını, ihtilaflı
(tartışmalı) itikadî konuların cevaplarını açıklamıştır.
İmam Mâturîdî (r.a.) eserlerinde, Ehl-i Sünnet’in inançla ilgili bütün
42
temel esaslarını âyet ve hadislerle ve (konuların daha iyi açıklanması için) aklî
delillerle savunmuştur. Özellikle de Mu’tezile ve Şia’nın görüşlerini tenkit
etmiştir. İmam Mâturîdî (r.a.) H. 333/944’te Semerkant’ta vefat etmiştir. Allah’ın
sonsuz rahmeti üzerine olsun.

41-Diyanet İlmihali, C. 1, s. 25, Heyet.
42-Kemalüddin Beyazî, İ. A’zam’ın eserlerini, “İşâratü’l-Meram, min ibarâti’l-İmam” adlı kitabında toplamış
ve 1949’da Mısır’da yayımlanmıştır.