Page 126 - Büyük İslam Akaidi

BÜYÜK İSLAM AKAİDİ

118
İmam A’zam (bir kısım görüşleriyle), İmam Şâfii, İmam Mâlik, İmam A.
bin Hanbel, Evzaî ve Sevri gibi büyük müctehid âlimler, Buhârî, Müslim, Ebû
Davud ve pek çok hadis ve tefsir âlimleri selefiyedendirler. 36
Eş’arilik ve Mâturîdilik ortaya çıkıncaya kadar (H. IV. yüzyıl) yaşamış
olan bütün Müslüman âlimlerin ve halkın çoğunluğu selefiyye inancındaydılar.
Selefiyye’nin müteşabihler (manası açık olmayanlar) konusundaki
görüşüne şu âyet-i celile’yi örnek olarak verebiliriz:
“Allah’ın eli onların ellerinin üstündedir” (el-Feth, 48/10)âyetini selefiyye
şöyle açıklamaktadır: “Yüce Allah âyette elinin (yed) varlığını bildirmektedir.
Allah’ın elinin olduğuna inanırız. Fakat bu elden kastedilen manayı Allah’a
havale ederiz. Bunu ancak Allah bilir, deriz. Bunun mahiyeti, (detayları) üzerinde
düşünmeyiz. Başka bir manaya yorumlamadığımız gibi, onu insanların eline de
benzetmeyiz. Allah’ın kendine has bir sıfatı olarak kabul ederiz. Bu konuda soru
sormaktan da kaçınırız. 37
Hicri VIII. asırdan önceki Selefî âlimleri inanç konularında akla yer
vermemiş, hep nakli tek hâkim kabul etmişlerdir. Ancak sonrakiler az da olsa
akla önem vermişlerdir. Son dönemin en meşhur Selef âlimleri, İbn Teymiyye
(ö. 728/1328), İbn Kayyim el-Cevziyye (ö. 751/1350), Şevkânî (ö. 1250/1834) ve
mahmûd Şükrî el-Âlûsî (ö. 1342/1924)’dir.
Daha çok fıkıhta Hanbelî olanlar ve hadis’te uzmanlaşanlar çoğunlukla
Selef inancını benimsemişlerdir. 38
Selef akîdesi, Müslümanlar için en sade ve güvenilir bir yol olarak
kabul edilmektir. Ancak Selef’in bu metodu bazı âlimlerce yeterli görülmemiş
olduğundan, Ehl-i sünnet kelamcılarının metodu daha uygun ve isabetli olarak
kabul edilmiştir. 39

36-Diyanet İlmihali, C. 1, s. 24, Heyet.
37-Diyanet İlmihali, C. 1, s. 24, Heyet.
38-Diyanet İlmihali, C. 1, s. 24, Heyet.
39-Delilleriyle İslam İlmihali, s. 52, Prof. Dr. H.D.; Kelam İlmine Giriş, s. 87, Prof. Dr. B. Topaloğlu,
İstanbul, 1987.