Page 131 - Büyük İslam Akaidi
P. 131
BÜYÜK İSLAM AKAİDİ
123
4- Mâturîdîlere göre; bir şeyin iyi veya kötü olduğu akılla da bilinebilir.
Yani bir şey iyi olduğu için Allah tarafından emredilmiş, çirkin ve kötü olduğu
için de yasaklanmıştır.
Eş’arîlere göre ise; iyi ve kötü akıl ile bilinmez. Ancak Allah Teâlâ’nın emir
ve yasağı ile bilinebilir.
5- Mâturîdîlere göre; Allah Teâlâ’nın diğer sıfatları (irade ve kudret) gibi
“Tekvin” sıfatı da müstakil bir sıfatı olup ezelîdir.
Eş’arilere göre ise; Tekvin hakiki bir sıfat değil, itibari bir sıfattır ve kudret
sıfatına râcî (ilgili)’dir.
6- Mâturîdîlere göre; Allah Teâlâ, insanın gücünün yetmeyeceği şeyleri
kullarına yüklemez ve bunlarla da sorumlu tutmaz. Çünkü bunda bir hikmet
yoktur.
Eş’arîlere göre ise; Allah’ın, insana gücünün yetmeyeceği bir şeyi emredip
sorumlu tutması caizdir ama vaki değildir.
7- Mâturîdîlere göre; Allah’ın nefsî kelâmı işitilemez. İşitilen nefsî kelâmın
varlığını gösteren lafzî kelâm, yani Kur’an’ın harf ve sesleridir.
Eş’arîlere göre ise; kelâm-ı nefsî’nin işitilmesi caizdir.
8- Mâturîdîlere göre; Allah’ın fiillerinde sebep ve hikmet vardır. Sebepsizlik
ve hikmetsizlik ise abestir (boştur, saçmadır).
Eş’arîlere göre ise; Allah’ın fiillerinde sebep ve hikmet aranmaz. Çünkü
Allah yaptıklarından sorumlu değildir.
9- Mâturîdîlere göre; mü’minlerin imanı ne artar ve ne de eksilir.
Eş’arîlere göre ise; mü’minin imanı artar ve eksilir.
