Page 119 - Büyük İslam Akaidi

BÜYÜK İSLAM AKAİDİ

111
2-MEŞHUR HADİSLER
Her tabakada rivâyet edenleri üç kişiden aşağı düşmeyen hadis’e meşhur
hadis denir. Sahih, hasen veya zayıf olabilen meşhur hadis Tâbiûn döneminde
tevatür derecesine ulaşmıştır. Sahih ve hasen olan meşhur hadis, dinde delildir
ve hükmü bağlayıcıdır. Hanefîlere göre meşhur hadis, delil olması ve hükmünün
15
bağlayıcılığı yönünden mütevâtir haber gibidir. Gereği ile amel etmek her
mükellefe vaciptir. 16

3- ÂHÂD HADİSLER
Mütevâtir’in dışındaki sahih hadisleri bazı İslam âlimleri itikadi konularda
delil saymıştır. Kabir azabı ve şefaat gibi. 17

III- İCMÂ: Sözlükte birleştirmek, bir konuda fikir birliği etmek ve bir işi
sağlam yapmak gibi anlamlara gelen icmânın dini anlamı ise “İslam âlimlerinin
Peygamberimiz (s.a.v.)’den sonraki bir devirde dini bir meselenin hükmünde fikir
birliği etmeleridir.” Kıyas ve icmâ itikadi konularda delil olarak kullanılamaz.
Sadece fıkhî konularda (ibadet ve muamelelerde) kullanılır. Bu görüş birliği iki
şekilde olur.
a) İslam âlimleri dini bir meselenin hükmüne ait görüşlerini aynı yönde
olmak üzere açıklarlar. Buna “sarih icmâ” denir. İslam âlimlerinin çoğunluğuna
göre sarih icmâ, dini hükümler için kesin bir delildir, ona uymak vâciptir.
b) Sükûti icmâ ise, dini bir meselede bir veya birkaç İslam âlimi görüş
belirtirler. Bu görüşten haberdar olan o devirdeki diğer âlimlerin açıkça bu görüşe
katıldıklarını bildirmemekle beraber itiraz da etmeyip sükût etmeleriyle oluşan
icmâdır. Bu icmânın kesin olup olmadığı ise tartışmalıdır. 18

15-Dini Kavramlar Sözlüğü, s. 435.
16-Prof. Dr. Mehmet Bulut, a.g.e., s. 30.
17-Prof. Dr. Mehmet Bulut, a.g.e., s. 30.
18-Dini Kavramlar Sözlüğü, s, 291-292, Heyet.