Page 584 - Büyük İslam Akaidi

BÜYÜK İSLAM AKAİDİ

576
Allah Teâlâ -hâşâ- insanın emrinde değildir. Allah’ın iradesi her yönüyle
insan iradesini kuşatmıştır. İnsan ister, Allah Teâlâ da dilerse yaratır. Allah
dilemeyince insan dileyemez. 39
Nitekim Yüce Allah şöyle buyuruyor: َ ْ َ ّٰ ٓ َ َ
ّٰ ٓ َ
َ َ
ْ َ ُ
َ ُّ َ ُ َ
َ
*ينلاعلا بر لاءاشي نألِا نؤاشتامو
۪
40
“Âlemlerin Rabbi Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz.” İnsan her
istediğini yapamaz ve elde edemez. Yüce Allah’ın bizim lehimize olan şeyleri
ve hidâyetimizi dilemesi için O’na (gece gündüz) yalvarmalıyız. O’na ibadet ve
taatle yakınlık sağlamamız ve (hakkımızda en hayırlısını) dilemesini dua edip
istememiz gerekmektedir. çünkü insanın kendi iradesine, istek ve arzusuna
bırakılırsa, alyehine olacak en kötü şeyleri bile iyi diye isteyebilir. Böylece de
sapıklığa düşer. Allah Teâlâ kulunu saptırmaz, sapmasına da rızası yoktur. Ancak
kul kendi iradesiyle sapar, Allah Teâlâ da o fiili yaratır ve onu sapıklıkta bırakır. 41
Yukarıdaki âyetlerin tefsirlerinde Elmalılı M. H. Yazır merhum kısaca şu
açıklamayı yapmaktadır: “Allah’ın dilemesi, iradesi olmayınca, sizin ne iradeniz
olur, ne muradınız, ne doğru yolda olmanız ve ne de öğüt almanız. Çünkü Allah
âlemlerin Rabbidir. Onun mülkünde, O istemedikçe hiçbir şey olamaz. Onun için
doğru yolda olmayı isteyenler de bunda başarılı olmayı isteyenler de bunda başa-
rılı olmayı kendi dilemelerinden bilmemeli, Allah Teâlâ’nın lütuf ve ikramından
bilmelidirler. Ehl-i sünnetin tam görüşü de budur.” 42

39-Mehmet Bulut, a.g.e., s. 602.
40-Tekvîr, 81/29.
41-İnsan, 76/30, Feyzü’l-Kur’an, Hasan Tahsin Feyizli.
42-Elmalılı, c. 9, s. 43-44, Tekvir, 81/29.