Page 279 - Büyük İslam Akaidi
P. 279
BÜYÜK İSLAM AKAİDİ
271
71
Âyet ve hadislerde geçen “Semâ” kelimesi, gök dediğimiz maddî semâ
değil, mutlak yükseklik ve üstünlük anlamına gelmektedir. Mutlak yükseklik ve
72
yücelik de sadece Allah’a aittir. Çünkü Arş, Allah için kullanılırsa, hükümrânlık,
mutlak güç ve yücelik anlamlarına gelir. 73
“Allah semâdadır” demek ise, cisim, mekân ve yön kastedilmeyerek, mutlak
yücelik ve yükseklik manâsınadır. Allah semâda sabit değildir. Allah göklerde ve
yerde tapılandır demektir. 74
Belirli zamanlarda da, Allah Teâlâ’nın dünya semâsına indiğini ifade eden
75
rivâyetlerde geçen “Semâ” kelimesi de; herhangi bir mekânda olmayı değil,
Allah’ın yüceliğini ve büyüklüğünü vurgulamaktadır. 76
Duada ellerin semâya kaldırılması, ilahi derecenin yüksekliğini ta’zim
(büyük görmek), ve tebcil (saygı göstermek) içindir. Yoksa Allah Teâlâ’nın gökte
bulunmasının alâmeti değildir.
Allah Teâlâ’nın gecenin üçte birinde dünya semâsına inmesinden maksat,
O’nun izniyle meleklerinin ve rahmetinin inmesidir.
Mâturîdî ve Eş’arî âlimleri bu gibi âyet ve hadislerdeki anlatımların mecâzî
olduğunu ve bunların Allah’ın yüceliğine işaret ettiğini kabul ederler. Göklerde ve
yerde Allah’ın bulunması zâtıyla değil, ulûhiyetiyledir. Âyet ve hadislerin zahirî
77
manasının Allah’ın cismâniliğine delâlet ettiği yerlerde, sahih te’vil kurallarıyla
ehl-i sünnet (bilginleri) takdirde bulunmuşlar ki, bu en güvenli metotdur. Nitekim
bu konudaki katı görüşleri ile tanınan Ahmed b. Hanbel (Allah’ın rahmeti
üzerine olsun) bile “Rabbin geldi” âyetini, “Allah’ın emri geldi” şeklinde te’vil
78
etmek zorunda kalmıştır. 79
71-Mülk, 67/17.
72-Râgıp el-İsfehânî, el-Müfredât fî Garibü’l Kur’an, s. 355, İstanbul, 1986.
73-Ribat, sayı 406, s. 15, Prof. Dr. Ramazan Altıntaş.
74-Elmalılı, c. 8, s. 268, M. Hamdi Yazır, Azim Dağıtım.
75-Buhari, Teheccüt, 14; Müslim, Salât, 24.
76-Elmalılı, c. 8, s. 268, M. Hamdi Yazır, Azim Dağıtım.
77-Bkz. Nesefî, Ebu’l-Muîn, Tebsırâtü’l-Edille fî Usûli’d-din, tahk. Hüseyin Atay, c. 1, s. 244, Ankara, 1993.
78-Ribat, sayı 406, s. 15-16, Prof. Dr. Ramazan Altıntaş.
79-Ribat, sayı 406, s. 16, Prof. Dr. Ramazan Altıntaş.