Page 110 - Büyük İslam Akaidi

BÜYÜK İSLAM AKAİDİ

102
İTİKADİ HÜKÜMLERİN KAPSAMI ve ÖNEMİ
Kur’an-ı Kerim’le veya sahih (mütevâtir) bir sünnetle manası açıkça sabit
olan bütün dini hükümler, itikadi hükümlerden sayılırlar. Çünkü bir mü’min’in
bunlara inanması ve hiçbirini inkâr etmemesi, alaya almaması (istihza etmemesi)
ve mutlaka kabullenmesi ve önemsemesi gerekir. İmanın ve (mükellefse) İslam’ın
şartlarına inanıp kabul etmek, kasten bir mü’min’i öldürmenin helal olduğuna
10
inanmak, içki içmenin, kumar oynamanın, yetim malı yemenin ve faiz yemenin
kısaca haram olduğu kesinlikle bildirilmiş hükümlerin haramlığına inanmak
şarttır. Zarûrât-ı diniye dediğimiz bu hususlardan birinin bile inkârı, kabul
edilmemesi insanı imandan çıkarıp küfre sokar (Allah hepimizi korusun, âmin). 11
Ahlakî (vicdanî ve kalbî) hükümler, insanda doğuştan var olan kötü
huyların yok edilerek yerlerine güzel huyların nasıl kazanılacağını öğreten
ilimlerdir. Bunlarla ahlak ve tasavvuf ilimleri ilgilenir. 12

İLİM ve DERECELERİ
İlim: Bir şeyin gerçeğini olduğu gibi tamamıyla bilip kavramak demektir.
İlme’l yakîn, ayne’l yakîn ve hakka’l yakîn, bir şeyi bilmenin üç derecesi
için kullanılan tabirlerdir. Yakîn: Doğruluğunda şüphe bulunmayan kesin bilgi
demektir. 13
1- İlme’l-Yakîn: İçinde hiç yalan bulunmayan kesin ve şüphesiz olan
bilgidir. Âyet-i kerimelerde ve sahih hadis-i şeriflerde ahirete ait verilen bilgiler
gibi.

2- Ayne’l-Yakîn: Duyu organlarının deney ve gözlemleriyle elde edilen
bilgilerdir. Ayne’l Yakîn’de kişi, daha önce duyduğu, okuduğu ve doğru olduğuna
inandığı şeyleri gözleriyle görmüş olur. Bu derece ilme’l yakîn’e göre daha üst
bir mertebedir. İbrahim aleyhis-selam’ın ölülerin nasıl diriltildiklerini görmek
istemesi gibi. 14

10-en-Nisa, 4/93.
11-Delilleriyle İslam Akâidi, s. 19, Prof. Dr. Mehmet Bulut, Erkam Yayınları, İst., 2013.
12-İsmail Hakkı İzmirli, Yeni İlmi Kelam, c. 1, s. 22, İst., 1922.
13-Terimler Sözlüğü, S. S. Cürcanî, s. 156.
14-Bakara, 2/260.